Öncelikle teşekkür ederim. Ankara’da doğdum. Samandağ, Hatay’da büyüdüm, 6 yaşından beri Ankara’da yaşıyorum. Annem Bayındırlık ve İskân Bakanlığı’ndan (şu an Çevre ve Şehircilik Bakanlığı) müdür olarak emekli oldu. Babam Zübeyde Hanım Doğumevi’nde Elektrik teknisyeni olarak çalıştı. Biz üç kardeşiz, en büyük benim. Kız kardeşim Fizik mezunu, Medikal Fizik alanında yüksek lisans yaptı. Radyasyon Onkolojisi bölümünde Medikal Fizikçi olarak çalışıyor. Erkek kardeşim ise Tıp Fakültesini bitirdi, şu an doktor. Ben Matematik mezunuyum, Hacettepe Üniversitesi’nde öğretim üyesi olarak çalışıyorum. Eşim Elektrik ve Elektronik Mühendisi. 2011 ve 2014 doğumlu iki kızım var.
Matematik bir bütün olsa da araştırmacıların odaklandıkları alanlar olabiliyor. Siz hangi alanda çalışıyorsunuz?
Geometrik topoloji alanında çalışıyorum, özel olarak kontakt ve simplektik geometri ve topoloji alanında. Kontakt ve simplektik manifoldlar içerisindeki düğümleri ve özelliklerini çalışıyorum. Düğümü kabaca kendi kendisini kesmeyen eğri olarak tanımlayabiliriz. Düğümler ve değişmezleri bize içlerinde bulunduğu manifold hakkında birçok bilgi verebilir. Topolojik düğümler üzerinde Dehn ameliyatları yaparak yeni manifoldlar elde edebiliriz. Ben de daha çok kontakt manifoldlar içerisindeki düğümler ve bu düğümlere yapılan kontakt ameliyatlar ile ilgili sorulara çalışıyorum. Babam doktor olmamı istemişti, bak ben de ameliyat yapıyorum diye bazen ona takılıyorum. Şaka bir yana babam Matematik bölümü okuma kararımı her zaman destekledi.
Geometrik topoloji benim için kafa karıştırıcı bir tamlama. Geometri ve topoloji şekillerin farklı özellikleriyle ilgileniyor, örneğin geometride bir ‘metrik’ olmalı diye düşünüyordum. Geometrik topoloji nedir, biraz daha açabilir misiniz?
Geometri uzayların şeklinin, boyutunun, konum açılarının çalışıldığı matematiğin bir dalıdır. Topoloji ise sürekli deformasyonlar altında aynı kalan uzayların çalışıldığı bir daldır. Geometrik olarak bir küp ile bir küre farklı iken, topolojik olarak bizim için aynıdır. Sürekli deformasyonun ne olduğunu anlamak için en çok verilen kahve kupası ve simit (Ankara simidi) örneğini ben de vereceğim. Kahve kupası ıslak kilden yapılmış olsaydı, sapını bozmadan simit şeklini verebiliriz (sapını bozmak, büzmek sürekli bir deformasyon olmaz). Kupanın büyüklüğünün, içinde gördüğümüz derinliğin topolojik olarak bizim için önemi yok. Geometrik topoloji ise düşük boyutlu manifoldların (4 ve daha küçük boyutta) ve yüksek boyutlu manifoldların (5 ve daha büyük boyutta) çalışıldığı topolojinin bir alt dalıdır. Geometri alanında manifoldların nicel özellikleri çalışılırken, geometrik topoloji alanında manifoldların nitel özellikleri çalışılır.
Geometrik topoloji ülkemizde yaygın olarak çalışılan bir alan mı? Bu alanda araştırma gruplarımız var mı, düzenli seminerler, konferanslar düzenleniyor mu?
Özellikle Ankara’da ve İstanbul’da güzel çalışma grupları var. Birbirinin yaptıklarını anlayan büyük bir grup olduğumuz için çok şanslıyız. ODTÜ’de her hafta Pazartesi günleri Geometri/Topoloji seminerleri oluyor. Gökova Geometri/ Topoloji konferansı 1992 yılından beri her yıl düzenleniyor. Lisansüstü öğrenciler için iyi bir fırsat. Ben de hem haftalık seminerlerden hem de Gökova’dan faydalandığımı söyleyebilirim.
Eğitim maceranız nasıl ilerledi, nerelerde hangi eğitimleri aldınız?
Ankara İncirli Süper Lisesi mezunuyum. Lisans eğitimimi ODTÜ Matematik Bölümünde 2003 yılında tamamladım. Tasarım bölümleri ile de çok ilgileniyordum. ODTÜ’de 3. ve 4. yıllarımda Endüstri Ürünleri Tasarımı bölümü ile yandal yaptım. Gerçekten son senemde bile Matematik mi yoksa Endüstri Ürünleri Tasarımı mı diye çok kararsızdım, bir gün proje yetiştirmek için Tasarım bölümünde stüdyo’da sabahladık, benim öğlen Matematik’te dersim vardı. Derse gittim ama gözlerimi açamıyorum tabiki, hocamız tahtaya bir teorem yazdı, ben de uykuyla uyanıklık arasında (aslında rüyamda) teoremin ispatını yaptım. Gözlerimi açtığımda hoca teoremin ispatını yapmaya yeni başlıyordu ve benimkine benzer şekilde ispatlıyordu. O mutluluk, o an benim matematikte devam etmeye karar verdiğim andır. Tasarıma olan ilgimi hiç kaybetmedim, ünlü tasarımcıları takip ederim. Hep bir Marcel Breuer sandalyem olmasını istemişimdir. (Sandalyeyi bir MoMA New York’ta bir de Oberwolfach Matematik Enstitüsü kütüphanesinde gördüm) Tasarımla ilgili olarak Kadın Matematikçiler Derneği’nin logosunu tasarladım. Burdan Kadın Matematikçiler Derneği’ne bana bu şansı verdikleri ve beni her zaman destekledikleri için teşekkür ediyorum.
Türk Kadın Matematikçiler Derneği logosu
Doktoramı da ODTÜ’de 2009 yılında tamamladım. Lisans son senemde Mustafa Korkmaz’dan Temel Geometrik Topoloji (Elementary Geometric Topology) dersini ve Şafak Alpay hocamızdan Hilbert Uzay Teknikleri (Hilbert Space Techniques) dersini almıştım, iki dersi de çok sevmiştim hatta Hilbert Uzay Teknikleri dersini az kişi alıyorduk dolu dolu, yoğun, güzel geçmişti. Geometrik topoloji dersi düğümler, yüzeyler, insanın gözünde canlandırması gereken başka bir dünyaydı. Bu yüzden doktoramın ilk yılında Analiz mi yoksa Topoloji mi çalışayım çok kararsız kaldım. Geometri Topoloji seminerleri Pazartesi günleri, Analiz seminerleri de Çarşamba günleri oluyordu, ikisine de düzenli her hafta gittim, hiç bir şey anlamıyordum o ayrı ama ortam çok güzeldi, sevdiğim konuları karar vermeme yardımcı oldu diyebilirim. Doktoramın son iki yılını Amerika’da Georgia Institute of Technology’de geçirdim. Doktoram bitince Leibniz Fellow olarak Almanya’ya Oberwolfach Matematik Enstitüsü’ne gittim. Kütüphanesi bu dünyadaki en sevdiğim yer, matematik ve fizik ile ilgili aradığınız her kitabı, her makaleyi bulabiliyorsunuz, 24 saat açık ve her bir köşesinde dünyaca ünlü tasarımcıların sandalyelerini görebilirsiniz.
 |
 |
| Wassily Sandalyesi Müze’de, 2006 yılı | Oberwolfach Kütüphanesi,Wassily sandalyesinde ben ve elimde Burde ve Zieschang’ın Knots adlı kitabı, 2010 yılı |
9 ay, Boğaziçi Üniversitesi’nde Ferit Öztürk’ün Doktora Sonrası Araştırmacısı olarak kaldım, kalacak yer olarak Feza Gürsey Enstitüsü ayarlanmıştı, orada verimli çalışmıştım, güzel bir yerdi, kapatılması üzücü. Sonra Waterloo Üniversitesi’ne Doktora Sonrası Araştırmacı olarak Kanada’ya gittim ve son olarak Türkiye’ye dönüp, Hacettepe Üniversitesinde çalışmaya başladım.
Tasarım ve matematiğin geniş bir kesişim kümesi olsa gerek. Yaptığınız matematik ile tasarımın ilişkisini kuruyor musunuz? Ya da tasarımla ilgili matematik alanlarında da çalışmalar yapıyor musunuz?
Bilmem, hiç düşünmedim. Bence tasarıma olan ilgimin düğümleri ve manifoldları gözümde canlandırmakta yardımcı olduğunu düşünüyorum. Yazdığım makalelere bakarsanız çok fazla düğüm resmi var. Düğümlerden çok güzel takılar tasarlanabilir. Aslında ilgi alanlarımın bir şekilde kesiştiğini fark ettim. Mesela Hacettepe Üniversitesi’nde seçmeli Origami ve Matematik dersi veriyorum, derste origami kullanarak bazı basit ispatlar yapıyoruz ve Platonik cisimleri katlıyoruz. Toplam beş tane Platonik cisim (her bir yüzü aynı düzgün çokgen olan ve tüm köşelerinde aynı sayıda yüzeyin birleştiği düzgün katı cisim) var: düzgün dört yüzlü (tetrahedron), düzgün altı yüzlü (küp), düzgün sekiz yüzlü (oktahedron), düzgün oniki yüzlü (dodekahedron) ve düzgün yirmi yüzlü (ikosahedron). Lisans seçmeli olarak verdiğim Geometrik topolojiye giriş dersini neden sadece 5 tane düzgün katı cisim olduğunun ispatını yaparak bitiriyoruz. Origami geometrisi kullanarak bir ispat yapmayı isterim.
Derste katladığımız origamiler
BAGEP ödülleri değerlendirmesinde hem adayların şimdiye kadar yaptıkları ve araştırmacı olarak geçmişi, hem de yapmayı planladıkları, araştırmacı olarak potansiyeli ve gelecek planları göz önüne alınıyor. Sizin gelecekteki araştırma planınız nasıl?
Son yıllarda ağırlıklı olarak kontakt 3-manifoldlar ile ilgili problemlere çalıştım. Simplektik 4-manifold olan Lefschetz lif demetleri ile ilgili problemlere çalışmak istiyorum (özellikle çözmeyi çok istediğim bir soru var aslında on yıldır ara ara uğraşıyorum, 3-5 ay çok yoğun üzerinde çalışıyorum hala çözemedim, kesin o soruya bir atak daha yaparım). 4’ten daha yüksek boyutlu manifoldlar üzerinde de çalışmalar yapmak istiyorum.
