Amerikalı matematikçi Michael Hartley Freedman (1951 – ) geçtiğimiz yüzyılın en önemli matematiksel başarılarından birisine imza atarak Poincaré sanısını 4 boyutlu çokkatlılar için kanıtladı ve bu çalışmasından dolayı 1986’da Fields madalyasını aldı. Sonrasında akademiden ayrılan matematikçi şu anda Microsoft Station Q’da topolojik kuantum bilgisayarları üzerine çalışıyor.
Babası matematikçi, yazar, müzisyen ve havacılık mühendisi, annesi sanatçı olan Freedman oldukça yetenekli bir çocuktu. Sanata, matematiğe ve spora yatkındı. Lise yıllarında kaya tırmanışı ile ilgilenmeye başladı ve en zorlu tırmanışlardan sayılabilecek Yosemite Ulusal Parkı içindeki El Capitain’e tırmandı. 1968 yılında Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley’e girdiğinde hala sanat ile matematik arasında bir seçim yapamamıştı. Bir yıl sonra matematiğinin iyi olduğunu düşünerek Princeton Üniversitesinin lisans sonrası programına başvuru yapıp kabul aldı. Dört yıl içinde doktorasını tamamlayıp Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley’de çalışmaya başladı. İki yıl sonra, 1975’te IAS’e geçen Freedman ertesi yıl Kaliforniya Üniversitesi, San Diego’da doçent (assistant proffessor) olarak çalışmaya başladı, 1982’de profesör oldu.
1988 yılında sabbatical (yedi yılda bir akademisyenlere tanınan izin) ziyareti için Harvard’a gittiğinde Witten’ın Kuantum Alan Teorisi ve Jones Polinomu ile ilgili makalesinden haberdardı. Aynı zamanda Jones Polinomunun değerlerini hesaplamanın NP-zor olduğu gösterilmişti. Bu gelişmeler Freedman’ın ilgisini yeni bir yöne çekti: topolojik kuantum bilgisayarları. Freedman klasik bilgisayarların polinom zamanda çözemeyeceği bu problemleri hızlı çözmek için daha farklı fizik olaylarından yararlanan bilgisayarlar yapılabileceğini düşünüyordu. 1996’da Microsoft’ta yaptığı bir konuşma sonrasında hemen iş teklifi alıp kabul etti. 1997’de Kaliforniya Üniversitesi, San Diego’dan ayrıldı ve Microsoft Station Q isimli araştırma merkezinin kurulmasına öncü oldu.
Kariyerinin çoğunda düşük boyutlu topoloji üzerine çalışmalar yapan Freedman bu alanda elde ettiği önemli sonuçlarla biliniyor. n-boyutlu Poincaré sanısı n-boyutlu küreye homotopik olan tek n-boyutlu kapalı çokkatlının n-boyutlu küre olduğunu iddia eder. 1961 yılında Smale bu sanıyı beş ve üzeri boyutlar için kanıtlamıştı. Freedman 1982’de sanının dördüncü boyutta geçerli olduğunu gösterdi. Kanıtında kullandığı teknikler sayesinde aslında daha da fazlasını yaptı, dört boyutlu kompakt, basit bağlantılı topolojik çokkatlıların tam bir sınıflandırmasını verdi. Bu çalışması sonrasında diğer pek çok ödülle birlikte 1986’da Fields madalyasını kazandı. Bu gelişmeler, sonrasında Donaldson’ın çalışmalarıyla birlikte R^4’te egzotik bir yapı olduğunu gösterdi. Diğer hiç bir boyutta böyle bir durum olmaması da oldukça ilginç.
