Bu hafta Geordie Williamson’dan bahsedeceğiz. Dinleme fırsatı olanlar onu 2019 yılında verdiği Cahit Arf konuşmasından hatırlayabilirler.(bir tık daha açılabilir. Epey iyi bir matematikçi.) Temsil teorisi konusunda çok önemli çalışmaları olan Williamson, aynı zamanda doğa bilimlerinin gelişimini desteklemek için 1660 yılında kurulan ve hala faaliyetine devam eden Royal Society’e davet edilen en genç bilim insanı.
Geordie Williamson 1981’de Avusturalya’da doğar. Çocukluğu sebze tarlasında babasının kendi yaptığı küçük bir ev içinde geçer, en yakın yerleşim yerine 4 kilometre uzak, elektrik ve su bağlantısı olmayan bir ev düşünebilirsiniz (Böyle bir yerde yaşamanın da kendine özgü avantajları vardır- Geordie ve kardeşi kendi odaları olsun istediklerinde kendilerine bir oda inşa ediverirler). Yaşıtları televizyon izlerken Geordie kamp yapar, avlanır ve balık tutar.
Okul hayatı öğretmenlere sorular sorup kitaplar okuyarak geçen Williamson 1999 yılında Sydney Üniversitesi’ne yazılır. Matematik okumak kafasında hiç yoktur, ta ki ikinci sınıfta Galois teorisi ile karşılaşana kadar. Bu teorinin güzelliği ona matematiğin sadece sembol manipülasyonu olmadığını ve arkada derin fikirler olduğunu hissettirir. Sydney Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra eğitimine Almanya’da Freiberg Üniversitesi’nde devam eder. Sonrasında Oxford Üniversitesi’nde ve Max Planck Enstitüsü’nde çalışır.
Modüler temsil teorisinde, karakteristiği bir asal sayı tarafından verilen (p diyelim) sonlu cisimler üzerine temsiller inceleniyor. Genelde bu p yeterince büyük olduğunda elimize düzenli bir yapı geçiyor, küçük p değerleri içinse temsillerin boyutları ve karakterleri daha karmaşık oluyorlar. Bu alanda Lustzig’in yeterince büyük p değerleri için bazı klasik grupların temsillerinin düzenli olduğuna dair bir varsayısı var. Geordie Williamson bulduğu karşı örneklerle karmaşık olan kısmın sınırlarının o ana kadar hayal edilenden çok daha geniş olduğunu gösterir. Bu sonuç matematik camiası tarafından çok şaşırtıcı bulunur, herkesin doğru olduğuna inandığı ve göstermeye çalıştığı bir şey aslında yanlıştır (Mesela P=NP olduğu ortaya çıksa ne kadar şaşıracağımızı düşünün).
Geordie Williamson 2017 yılında Sydney Üniversitesi’ne geçer. Bunun nedeni kısmen ailesine yakın olmak, kısmen ise üniversitede açılması planlanan matematik enstitüsüdür. Prof. Anthony Henderson ile Max Planck ve IAS (İleri Araştırmalar Enstitüsü) modellerini göz önünde bulundurarak planladıkları Sydney Üniversitesi Matematik Araştırmaları Enstitüsü, 2018 sonunda açılır. Williamson’un başkanlık ettiği kurum, daha ilk yılında dünyanın çeşitli yerlerinden 63 matematikçiyi konuk eder.
Geordie Williamson önümüzdeki sene IAS’te geometrik ve modüler temsil teorisi üzerine bir yıllık bir program düzenliyor. Geometrik temsil teorisi alanında 16-20 Kasım tarihleri arasında internet üzerinden gerçekleşecek çalıştayla ilgili detaylara buradan ulaşabilirsiniz.
Kaynakça
- Tim Elliot. Maths Prodigy comes home to establish $5 million world-class maths centre. The Sydney Morning Herald.
- Sydney Üniversitesi haberleri. Global mathematics institute launched at the University of Sydney. 12 Kasım 2018.
- Sydney Üniversitesi Matematik Araştırmaları Enstitüsü sayfası.
- Royal Society Geordie Williamson sayfası.
- Matematik Dünyası 2008-I. Sayı 76, sayfa 48-58.
